Giao tiếp (cho chứng sa sút trí tuệ) (Communication (for Dementia))

• Người thân phản ứng lại với cử chỉ, nét mặt và giọng nói của chúng ta nhiều hơn là lời nói. Tâm trạng tốt của bạn có thể giúp người than mà bạn đang chăm sóc trở nên bình tĩnh hơn.

• Bạn cần chú ý đến các gợi ý bằng hành động mà người bạn chăm sóc đang đưa ra cho bạn. Hiểu cảm giác của họ có thể quan trọng hơn nội dung cuộc trò chuyện. Thừa nhận cảm giác bất cứ khi nào có thể.

• Giữ cho việc giao tiếp đơn giản. Đưa ra một mệnh lệnh mà thôi. Tập trung giao tiếp bằng mắt trước khi trò chuyện. Tránh tối thiểu những yếu tố gây xao lãng, ví dụ như tắt TV hay đài và dừng các cuộc trò chuyện khác xung quanh khi bạn đang tương tác với người bị sa sút trí tuệ.

• Người bị sa sút trí tuệ có thể khó đưa ra quyết định. Đừng hỏi “Anh muốn gì cho bữa tối?”, thay vào đó hãy hỏi “Anh muốn ăn cơm hay phở cho bữa tối?” Đưa ra cho họ lựa chọn giữa hai phương án có thể làm cho việc sắp xếp bữa ăn dễ dàng hơn cho bạn và ít phiền toái hơn cho họ.

• Các giải thích dài dòng về lý do một người cần làm cái gì đó không có hiệu quả cho người bị sa sút trí tuệ. Khả năng theo dõi lý lẽ của bạn hay làm theo thỏa thuận của họ bị hạn chế.

• Tranh cãi sẽ chỉ làm tăng thêm kích động. Nếu có thể, hãy bỏ qua và bình tĩnh trước khi tiếp tục tương tác, điều dẫn đến việc bạn hoặc người thân của bạn nổi giận.

• Khuyến khích người bệnh bằng cách thường xuyên đưa ra những điều tích cực, đặc biệt khi họ gần như thực hiện những điều họ mong muốn.

• Chia sẻ các kỷ niệm và hồi tưởng là một cách để duy trì tương tác với ai đó bị mất trí nhớ.

• Đồng ý với các câu chuyện hay giả thích mà người bị sa sút trí tuệ tự nghĩ ra. Chúng không nhất thiết phải dựa trên thực tế. Nói dối mang tính trị liệu có thể giúp bạn có được sự hợp tác, ví dụ như nói rằng bạn ra ngoài để mua kem nhưng ghé qua cuộc hẹn với bác sĩ trước khi mua kem. Là phần thưởng cho công việc của họ.
• Sử dụng yếu tố gây xao lãng nếu ai đó lặp lại cùng một câu hỏi hay kể lại cùng một câu chuyện.

• Nếu làm theo các hướng dẫn của bạn không có tác dụng, hãy làm mẫu cho người bệnh những gì bạn muốn họ làm. Để yêu cầu một người bắt đầu ăn, hãy cầm nĩa của bạn lên, đặt một cái nĩa khác vào tay họ, và bạn bắt đầu ăn, khuyến khích họ làm những gì mà bạn đang làm.

• Vào đầu quá trình phát bệnh, mọi người thường mất khả năng ghi nhớ danh từ, tên đồ vật. Bạn có thể cố gắng và đoán họ đang muốn nói gì hay giúp họ nói chính xác những từ gì nếu bạn biết. Hoặc yêu cầu người đó chỉ hay cho bạn thấy họ đang nói đến điều gì.

• Gọi tên người đó và tự nêu tên của bạn: “Chào mẹ, con là Lan đây.”

Tài liệu về lời khuyên này được lập bởi Liên Hiệp Người Chăm Sóc Gia Đình (Family Caregiver Alliance). © 2012 Family Caregiver Alliance. Tất cả các quyền được bảo hộ.